ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Araç Yavaşlatma ve Durdurma Yöntemleri
Seyir halinde denetim sırasında araçların yavaşlatılmaı ve durdurulması
MADDE 11- (1) Seyir halinde yapılan denetim sırasında trafik kural ihlali tespit edilen araç sürücüleri yavaşlatılıp durdurulurken;
a) Durdurulacak araç sürücüsü uzun – kısa hüzmeli ışıkla, tepe lambası yakılır, megafon veya siren (duyulur ve görünür sesli ve ışıklı cihazlar) kullanılarak ikaz edilir, mümkün ve müsait ise hedef aracın solundaki şeride geçilerek ekip aracının sağ önünde oturan personel tarafından “Polis Dur Geç” levhasının “DUR” kısmı sürücüye gösterilir, megafonla hızını azaltması ve uygun bir yerde durması uyarısında bulunulur.
b) Araç güvenli bir yerde durdurulduktan sonra, ekip aracı durdurulan aracın, en az 10 metre gerisinde durdurularak, ekip aracının tepe lambası ve ışık donanımı ile dörtlü flâşörleri yakılır.
c) Ekip personeli tarafından durdurulan araç sürücüsü; gün durumuna göre aracının iç ve dış (park) ışık donanımını açması ve araçtan inmeksizin beklemesi, el frenini çekmesi, motoru durdurması, ellerini direksiyon simidi üzerine görünür vaziyette koyması ve ani hareketler yapmaması yönünde megafonla uyarılır.
ç) Ekibin üç kişiden oluşması durumunda; arka koltukta oturan görevli aracın sağ tarafından inerek durdurulan araca müdahale eder, sürücünün yanında oturan görevli ise araçtan inerek gerekli koruma tedbirleri alınır.
d) Ekibin iki kişiden oluşması durumunda, durdurulan aracın denetimi ekip sürücüsü tarafından yapılır, diğer görevli tarafından ise gerekli koruma tedbirleri alınır.
e) Durdurulan aracın sürücüsüne, denetim görevlisi tarafından durdurulma nedeni açıklanır, incelenmek amacıyla araca ve sürücüye ait belgeler istenir ve araç etrafında dolaşılarak Ek-3’de belirtildiği şekilde basit ve temel teknik denetim yapılır.
f) Denetime tabi tutulmuş ve işlemleri tamamlanmış olan aracın güvenli bir şekilde karayolu trafiğine katılımı sağlanır.
g) Araç sürücüsü, polisin dur ikazını almış olmasına rağmen durmaz ve araçla kaçmaya başlar ise, bu Yönergenin 13 üncü maddesi hükümleri doğrultusunda hareket edilir.
Şerit daraltarak araç yavaşlatma ve durdurma yöntemi
MADDE 12- (1) Şerit daraltarak araç yavaşlatma ve durdurma yöntemi; karayolunun, denetim veya kaza alanı istikametine, trafik işaret ve gereçleri ile işaretlenmek suretiyle daraltılıp, trafik akım hızının yavaşlatılması, geçişlerin kontrollü bir şekilde sağlanması ve gerektiğinde araçların durdurulması işlemidir.
a) Şerit daraltma işlemine başlanılmadan önce, uyarı amacıyla trafiğin geliş istikameti yönünde Ek-4/A, Ek-4-B, Ek-5A, Ek-5/B, Ek-6 ve Ek-7’ye uygun, trafiği tehlikeye düşürmeyecek ve araç sürücüleri tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde yolun her iki tarafına karşılıklı olarak Trafik Kontrol/Kaza Levhası yerleştirilir. Şerit daraltmanın başladığı yer ile Trafik Kontrol/Kaza Levhası arasındaki mesafe karayolunun azami hızı, yol, gün, hava ve trafik durumu dikkate alınarak arttırılır.
b) Şerit daraltma işlemi sırasında, bu Yönergede tanımlanan araç ve gereçler (Trafik Kontrol/Kaza Levhası-koni-dominit lamba vb.) kullanılır.
c) Bölünmüş karayolunda şerit daraltma yapılırken; trafik işaret ve gereçleri (Koni-dominit lamba vb.), trafik akımının geldiği yönde ve “Trafik Kontrol/Kaza Levhası”ndan sonra denetim noktasına doğru yerleştirilir, görev sonunda ise bu işaretler tersi yönde ve personelin yüzü ve cephesi akan trafiğe dönük olacak şekilde toplanır.
ç) İki yönlü karayolunda şerit daraltma yapılırken, trafik işaret ve gereçleri (koni, dominit lamba vb), denetimin yapılacağı yönde ve “Trafik Kontrol/Kaza Levhası”ndan sonra denetim noktasına doğru yerleştirilir, görev sonunda ise bu işaretler tersi yönde ve personelin yüzü ve cephesi akan trafiğe dönük olacak şekilde toplanır.
d) İşaretleme görevini ifa eden personelin yüzü, işaretlemeyi yaparken veya kaldırırken bulunduğu şerit itibarıyla mutlaka akan trafiğin geliş istikametine bakar.
e) Yağışlı, kapalı ve sisli havalarda ve geceleri mutlaka dominit lambalar kullanılır yol kullanıcılarının denetim/kaza alanına gelmeden önce uyarılmaları sağlanır.
f) Yol, gün, hava ve trafik durumuna göre intikal ve fren mesafesinden oluşan “Durma Mesafesi” uzunluğu göz önüne alınarak, işaretçi personel tarafından önce yavaşlatma (Ek-19/A ve Ek-19/B) sonra da dur işareti (Ek-8/A ve Ek-8/B) verilir.
g) Zorunluluklar halinde, çift yönlü karayolunda taşıt trafiğinin tamamen durdurulması işlemi, her iki yön için birer personel tarafından yapılır.
ğ) Kaza ve denetim alanlarında, denetim personeli ile diğer sürücü ve yolcuların güvenlikleri açısından gerekli görülen ilave tedbirler de alınır.
h) Araç sürücüsü ikazı almış olmasına rağmen durmaz ve araçla kaçmaya başlar ise 13 inci madde hükümleri doğrultusunda hareket edilir.
(2) Gece yapılacak denetimlerde, yukarıdaki fıkrada belirtilen önlemlere ek olarak denetim personeli ve denetime tabi tutulacak yol kullanıcılarının güvenliğinin sağlanması için aşağıdaki tedbirler alınır.
a) Denetim personeli tarafından mutlaka reflektif yelek/yağmurluk giyilir.
b) Ekip otosunun tepe lambaları çalışır durumda bulundurulur.
c) İşaretçi personelce el feneri ve ışıklı işaret çubuğu kullanılır.
ç) Denetim alanı olarak varsa aydınlatılmış denetim cepleri ya da yol kesimleri tercih edilir.
d) Bu Yönergenin ekinde bulunan (Ek-4/A, Ek-4/B, Ek-5/A, Ek-5/B, Ek-6, Ek-7) ve karayolu yapısına göre belirlenmiş şerit daraltma yöntemlerinden uygun olanı kullanılır. Şerit daraltma mesafesi ve kullanılacak gereçlerin sayısı denetim personeli tarafından arttırılabilir.
Dur ikazına uymayan ve kaçan araçların yol kapanı ile durdurulması
MADDE 13- (1) Polis Vazife ve Salahiyet Kanununda hüküm altına alınan zor kullanma yetkisi kapsamında; polisin dur ikazlarına uymayan ve kaçan araçların durdurulması amacıyla yol kapanı kullanılabilir.
(2) Yol kapanının kullanılmasında, karayolunu kullanan diğer araçların ve dur ikazına uymayan aracı takip eden polis araçlarının zarar görmemesi için azami dikkat ve özen gösterilir. Kapanın kullanılacağı, diğer görevli ekiplere bildirilir ve kapan kullanılacak yol güzergâhı trafiğe kapatılır. Yol kapanı kullanılması gereken şüpheli araç ile takip ekibi arasındaki mesafe en az 75 metre olmalıdır.
(3) Yol kapanları, ekip personelinin güvenliği, çevredeki insanların can ve mal güvenliği ile şüphelinin güvenliğinin sağlanabileceği düzgün zeminli asfalt veya beton yollarda “kapan atma metodu” ile parke veya kilit taşı döşeli yollar ile bozuk zeminli yollarda ise, kapanı önceden yerleştirmek suretiyle “yayma metodu” ile kullanılır.
(4) İçinde rehine veya yolcu bulunan veya tehlikeli madde taşıyan araçlara karşı yol kapanı kullanmaya karar vermeden önce, oluşabilecek riskler göz önünde bulundurulur.
(5) İki tekerlekli araçlara yol kapanı kullanılması ölüm ve yaralanma riskini arttıracağından; iki tekerlekli araçların ve şüphelinin oluşturduğu tehlike ile kapan kullanmanın oluşturacağı tehlike beraber değerlendirilir.
(6) Kapan kullanmanın gerekliliğine, gerçekleştirilen eylem, tehlike veya zarar ile oluşabilecek diğer tehlike ve riskler değerlendirilerek orantılılık ilkesi ışığında orada bulunan görevli ekip/ekiplerin amiri tarafından karar verilir.
1. Kısım 3. Bölüm
1. Kısım 4. Bölüm
1. Kısım 5. Bölüm
