İKİNCİ BÖLÜM
Kazaya Müdahale Eden Trafik Ekibinin/Ekiplerinin Görev ve Sorumlulukları Kazaya müdahale eden trafik ekibinin / ekiplerinin görev ve sorumlulukları MADDE 49- (1) Trafik kazasına müdahale eden trafik ekibi tarafından;
a) Yansıtıcılı kıyafetler (yansıtıcılı yelek/yağmurluk, kemer vb.) giyilir, aracın tepe lambası, gece meydana gelen trafik kazalarında ise ayrıca aracın ışık donanımı ile dörtlü flâşörleri çalışır durumda bulundurulur ve el feneri kullanılır.
b) Kaza yerinde, bu Yönerge hükümlerine göre gerekli işaretlemeler (Ek-26, Ek-27, Ek-28 ve Ek-29) yapılır ve tedbirler alınır.
c) Gönüllü olarak kazaya müdahale edenlerin zarar görmemeleri, müdahale ekiplerinin rahat çalışabilmeleri, iz ve delillerin bozulup kaybolmamaları amacıyla, kaza yerinden geçmekte olan sürücüler ve varsa meraklı kalabalık uzaklaştırılır.
ç) Yaralıların bulundukları yerde nefes alması sağlanarak varsa kanaması durdurulmaya çalışılır, şoka girmesi önlenir, yapılacak hatalı ve yanlış müdahalelerin kalıcı zararlar verebileceği hatta ölümlere neden olabileceği göz önünde bulundurularak ilk yardım ekipleri beklenir. Ancak kaza yerinde patlama, yanma gibi tehlikeye maruz kalma riskinin bulunması halinde, yaralılar dikkatli bir şekilde ve ilk yardım tekniğine uygun olarak araçtan veya bulunduğu riskli bölgeden alınarak güvenli bir yere taşınır.
d) Kaza yerine sevk edilecek ekiplerin geçişinin engellenmemesi için emniyet şeridinin veya yolun bir şeridinin açık bulundurulmasına özen gösterilir. Yolun bir 26 şeridinden geçiş verilebilmesi halinde, gidiş ve geliş istikametindeki araç yoğunluğu dikkate alınarak, trafik akışı kontrollü bir şekilde sağlanır.
e) Kazanın yeri, (… karayolu, … kavşağı, … köprüsü, …. km., …. geçidi gibi) saati, şekli (çarpışma, yoldan çıkma, devrilme), ölü yaralı durumu ve sayısı, yangın ve patlama tehlikesinin bulunup bulunmadığı, araçların cinsleri ve yükleri (akaryakıt, gıda maddesi, canlı hayvan, nükleer, kimyasal madde gibi) ile yolun trafiğe kapalı olup olmama hali hakkında (tamamen kapalı, kısmen kapalı) derlenecek bilgiler bağlı bulunulan birimine aktarılır, ihtiyaç duyulan yardımcı ekip ve ekipmanlar (itfaiye, ilgili zabıta, ambulans, kurtarma, temizlik vb.) talep edilir.
f) Kaza yerindeki iz ve deliller tespit edilerek, gerekli ölçümler yapılır, kaza yerinin farklı açılardan bölüm bölüm, araçların hasarlı kısımları ise hem dar hem geniş açıdan ayrı ayrı fotoğraflanır, inceleme; kaza yerini içine alacak bir şekilde büyük bir daire çizilerek (sanal), dairenin en dışından ve çabuk kaybolabilecek delillerden başlanarak merkeze doğru gelmek suretiyle, gerekiyorsa, daire eşit parçalara bölünerek yapılır.
g) Sürücülerin ve varsa tanıkların beyanları alınarak, aracı/araçları kullananların kesin olarak tespiti yapılır. Sürücünün kim olduğu tespit edilemiyorsa ya da şüphe varsa olay yeri inceleme ekiplerinden yardım alınır. (direksiyon, kapı, koltuk, paspas ve vites kolu gibi yerlerde parmak izi, DNA tespitine yarayacak kan, tükürük, kıl, tırnak, doku, sigara izmariti, sürücünün kıyafetine ait olabilecek kumaş parçası, iplik, düğme ve lif, debriyaj ve fren pedalında ise ayakkabı taban desen izi ile çamur ve toz gibi deliller aranır.)
ğ) Karayolunun trafiğe kapalı olması halinde, güzergâh üzerindeki diğer trafik ekipleri telsiz veya telefon vasıtasıyla uyarılarak kaza yeri istikametine seyretmekte olan araçların varsa alternatif güzergâhlara yönlendirilmesi, yoksa yol trafiğe açılıncaya kadar yolcuların ihtiyaçları da dikkate alınarak uygun yer ve güvenli bir mesafede bekletilmeleri sağlanır.
h) Ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan trafik kazası sonrasında, yol trafiğe kapanmış ve bu kaza can, mal ve trafik güvenliğini etkiliyor ve başka bir yoldan geçiş verilemiyorsa, cumhuriyet savcısının gelemeyeceğinin veya gecikeceğinin anlaşılması halinde, yolun bir an önce trafiğe açılması için iz ve deliller ile araçların duruş, yer ve şekilleri işaretlenerek, ölçülür ve fotoğraflamak suretiyle, araç ve kazada ölenler karayolu kenarına alınarak durum bir tutanakla tespit edilir. Yol kontrollü bir şekilde trafiğe açılır. ı) Kaza sonrası araç içerisinde bulunan veya çevreye savrulan eşyalar art niyetli kişilere karşı korunur. Maddi hasarla sonuçlanan kazalarda sürücü ve araçta bulunan yolcular uyarılarak, gerekli koruma tedbirlerinin kendilerince alınması sağlanır. Ancak, sürücüleri ölmüş olan veya yaralanarak sağlık kuruluşlarına sevk edilen, araçlar ve içinde bulunan eşyalar hak sahipleri gelinceye kadar korunarak ilgili zabıtaya tutanakla teslim edilir. i) Kaza yerindeki yol, şerit, banket ve yaya kaldırımının genişliği, yüksekliği, eğimi, yolun fiziki yapısı (bölünmüş, tek yönlü, iki yönlü olup olmadığı, kilit anında araçların nerede olduğu ve kazanın oluş yeri tereddüde mahal vermeyecek şekilde nokta olarak) tespit edilir. (2) Kaza yerinden taşıt trafiğinin geliş yönü/ yönlerine doğru kaza yeri öncesindeki yatay ve düşey işaretlemeler ile kazaya etken olabilecek diğer faktörler dikkate alınarak şehirlerarası yollarda en az 1 kilometre, şehir içinde ise en az 200 metre gidilerek; a) Kaza yerinden önce ve kaza yerinde yasaklama ve kısıtlama getiren trafik işaret ve levhalarının (yatay ve düşey) olup olmadığı, varsa hangilerinin bulunduğu ve bunların kaza yerine olan mesafeleri, b) Yolda çalışmanın olup olmadığı, varsa nerede başlayıp bittiği, uzunluğu, genişliği ve çalışmaya ilişkin işaretleme durumu, c) İş makinelerinin ve işaretçi personelin bulunup bulunmadığı ile kaza anında çalışma yapılıp yapılmadığı, 27 ç) Gün ve hava durumuna göre işaretleme ve önlemlerin yeterli şekilde alınıp alınmadığı, d) Karayolunun yüzeyinde çukur, kasis, engel, gevşek malzeme gibi trafik akışını etkileyen veya tehlike oluşturan hususların bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise işaretlenip işaretlenmediği, derinliği, yüksekliği, çapı, yolun neresinde olduğu, yolun kaplama ve malzemesinin cinsi (asfalt, sathi kaplama, mıcır, parke, toprak gibi) ile savrulmaya, kaymaya neden olup olmadığı, Mutlaka tespit edilir. (3) Kaza yerinde yapılan bir çalışma (alt veya üst yapıda) olup olmadığı, varsa işaretlemelerin projeye ve Trafik İşaretleri Hakkında Yönetmelik gereğince (madde 3) hazırlanan “Trafik İşaretleri El Kitabı 1–2” ile “Erişme Kontrollü Karayollarında Trafik İşaretleme Standartları”na uygun bir şekilde yerine getirilip getirilmediği tespit edilir, (4) Trafik kazasına karışmış olan araçların; a) Kaza anındaki ve çarpışma sonrasındaki son durumları, pozisyonları ve aksamlarının işlevini yapıp yapmadığı, (duruş yer ve şekli-hasarın nerelerde olduğu ve boyutu, çökme, kopma, çizilme vb.), b) Lastik diş derinliği, hava basıncı, fren sistemi, kabloları, hidrolik yağ izleri, akıntıları, vitesin konumu, rot, aks, dingil, şaft gibi aksamlarının çıkma, kırılma, kopma durumu, c) Kilometre kadranı ve varsa takoğrafı (kilometre kadranının hangi km.de bulunduğu, takoğrafın çalışıp çalışmadığı, müdahalenin olup olmadığı, kalibrasyon ayarı), ç) Aydınlatma, ısıtma ve havalandırma donanımı (far, sinyal ve iç lambalarının çalışıp çalışmadığı, ampullerinin kaza sonrası durumu, ısısı, sinyal kolunun pozisyonu), d) Silecekleri ve cam temizleme suyu (eskimiş, yıpranmış, var ya da yok olması durumu, iş görüp görmediği), e) Aracın yükü (akacak, dökülecek, sızacak, yanacak türden olup olmadığı, gabari ölçüleri ve ağırlığı varsa dökülenlerle uyuşup uyuşmadığı vb.), Araştırılarak gerekli tespitler yapılır. (5) Kazaya karışan araç ve sürücüleri ile ilgili olarak bu Yönergenin 22 nci maddesinde belirtilen hususlar da kontrol edilir.
