Bisiklet park yeri, bisiklet park demiri veya kısaca bisiklet parkı; bisiklet dağınıklığını ortadan kaldırmak, güvenli ve düzenli bir park yeri oluşturmak amacıyla kullanılan üründür. Artan nüfusla birlikte artan araç sayısı, kentlerdeki trafik yoğunluğunu ve çevre kirliliğini azaltmak amacıyla bisiklet kullanımı yerel idareler tarafından teşvik edilmektedir. Artan çevre bilinci ile birlikte, çevre dostu, ekonomik ve pratik bir ulaşım aracı olan bisiklet kullanımının önemi gün geçtikçe artıyor.
Bisiklet kullanımı beraberinde bisiklet park yeri sorununu da getiriyor. Bisiklet park yerleri bu sorunun çözümü. Farklı büyüklüklerde tasarlanan bisiklet parkları, bisiklet dağınıklığını ortadan kaldırırken, güvenli bir park imkanı sunuyor. İster açık ister kapalı alanda kullanılsın, bisiklet parkının paslanmaz özellikte malzemeden üretilmiş olması uzun süre dayanmasını sağlayacaktır. Paslanmazlık özelliği paslanmaz malzeme ile sağlanabileceği gibi galvaniz yöntemi ile de elde edilebilir. Galvanizin sıcak daldırma olması tercih edilmelidir. Bisiklet park yeri aralıklarının standart ölçülerde olması, park yeri demirlerinin kısa ve uzun aralıklarla oluşturulması ergonomik park imkanı sunar. Park demirlerinin transmisyon mili gibi dolu malzemeden üretilmiş olması, eğilme durumunu ortadan kaldırır.
Bisiklet park yeri standartları bisiklet park yeri yönetmeliğinde aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır;
Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri
Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri ile ilgili genel hükümler
MADDE 12
(1) Bisiklet sürücülerinin, bisikletlerini güvenli olarak bırakabilecekleri, aydınlatması olan, hava koşullarına dayanıklı, motorlu taşıt trafiğinden arındırılmış ve bisikletlerin toplu olarak park edilebileceği istasyonlar ile bisiklet park yerleri ihtiyacı karşılayacak oranda yapılır ve yapılan bisiklet park yerlerinde TS 11782 standartları sağlanır.
(2) Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri araç ve yaya trafiğine engel olmayacak şekilde, bisiklet yollarına yakın, göz önünde ve hırsızlığa karşı emniyetli olacak şekilde tasarlanır. Ayrıca, şehrin cazibe merkezlerinde ortaya çıkabilecek talep yoğunluğunun karşılanabileceği sayıda bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri oluşturulur.
(3) Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri uzaktan görünebilir şekilde yapılır ve bu alanlar bilgilendirici işaret ve levhalarla tanımlanır. Ayrıca istasyonlar ve park yerlerine ulaşım dik rampalar ve merdivenler olmayacak şekilde tasarlanır.
(4) Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri; toplu taşıma araçları, raylı sistem, deniz taşımacılığı ve şehirler arası taşımacılık terminalleri ile kolayca bütünlüğün sağlanabilmesi için söz konusu toplu taşıma ağlarına en kolay erişilebilecek noktalarda inşa edilir.
(5) Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerlerinin uzun süreli kullanımı durumunda ilgili idarenin isteği doğrultusunda bisiklet park yeri, üstü kapalı olarak düzenlenir.
Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri ile ilgili tasarım esasları
MADDE 13 –
(1) Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri, bisikletlerin belirli bir düzende, güvenli bir şekilde kilitlenip sabitleştirilmesini sağlayıcı bisiklet kilit mekanizmasını içerir ve bisikletlerin park yerlerine kolayca yerleştirilebilecek ve çıkarılabilecekleri şekilde tasarlanır.
(2) Bisiklet park ekipmanları darbelere ve hava koşullarına dayanıklı özellikte olur.
(3) Bisiklet istasyonları ve park yerleri, yer durumuna göre Ek-4’te gösterilen şekilde yola dik veya açılı, tek sıra, iki sıra, dairesel veya yarım daire biçiminde tasarlanır.
a) Tek sıra halinde yola dik olarak oluşturulan bisiklet park yerinde iki bisiklet arası 0,60 – 0,70 m, bisikletin boyuna park yeri genişliği ise 1,90 m olarak tasarlanır.
b) Tek sıra halinde yola açılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler yola 45˚ açılı olarak yerleştirilir, park bandı genişliği 1,35 m ve iki bisiklet arası yatayda 0,85 m olarak tasarlanır.
c) Tam veya yarım dairesel olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler bir ağaç veya direk etrafında dizilir.
ç) İki sıra halinde oluşturulan bisiklet park yerinde, yaya geçişleri ve manevra alanı için iki sıra arasında 1,75 m açıklık bırakılır.
d) İki sıralı yola açılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, manevra ve yürüme alanının genişliği en az 1,40 m olarak tasarlanır.
e) Askılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler duvara yarı dik şekilde dayalı olarak park eder.
(4) İlgili belediye tarafından uygun görülen ulusal veya uluslararası standartlara uygun veya sertifikaya sahip bisiklet park yerleri de tasarlanabilir.
Örnek bisiklet parkı modellerini ve bisiklet park yeri fiyatlarını incelemek için tıklayınız.