Önemli bir halk sağlığı sorunu olan trafik kazalarının önlenmesi, pek çok kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütleri ile bireylerin ortak çalışması ile mümkün olabilecektir. Bu çalışmaların başarıya ulaşabilmesi için de tarafların eşgüdüm içerisinde hareket etmeleri gerekmektedir. Trafik sorunu, hiçbir kurumun tek başına çözebileceği bir sorun değildir. Ancak her birim ve kurumun aynı zamanda diğer kurumlarla uyumlu bir şekilde çalışması durumunda, karayolu güvenliğini sağlamada başarıdan söz edilebilir.
30 Mayıs 2012 tarihinde kabul edilen ve 2020 yılına kadar ülkemizde trafik kazalarından kaynaklanan ölümlerin %50 oranında azaltılmasını hedefleyen “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı”, trafik sorununu çözme adına atılmış önemli bir adımdır. Eylem Planı kapsamında oluşturulan “Çocuklar İçin Trafik Eğitimi (Trafik Dedektifleri) Projesi”, ülke geneline kamu kurumlarınca yapılan çalışmalara destek olacak şekilde, trafik güvenliği alanında, 3-17 yaş arasındaki gençlerde farkındalık oluşturmaya ve geleceğe trafik bilinci yüksek gençler armağan etmeye yönelik faaliyetler yürütülmesini hedeflemektedir. Bu broşür, Trafik Dedektifleri Projesi’nin gerekliliğini, yapılanmasını ve yürüteceği faaliyetleri içeren bir strateji belgesi olarak hazırlanmıştır.
1-Trafik güvenliğinde mevcut durum
Dünyada her yıl trafik kazalarında yaklaşık 1,3 milyon kişi hayatını kaybetmekte, 50 milyondan fazla kişi de yaralanmaktadır. Karayollarında saatte 150 kişi yani her 3 dakikada bir kişi yaşamını yitirmektedir. Dünya genelinde sosyo-ekonomik maliyeti 518 milyar dolar olan trafik kazaları, ülkelerin gayri safi milli hasılalarının yaklaşık %1-2’sini alıp götürmektedir. Bu tablodan en çok gelişmekte olan ülkeler etkilenmektedir. Gelişmekte olan ülkeler bir yandan ekonomik olarak güçlenmeye çalışırken, diğer taraftan kalkınmaya ayıracakları kısıtlı bütçe imkanlarının önemli bir bölümünü, hızla yükselen ulaşım hareketliliğine bağlı olarak artan trafik kazaları kayıpları alıp götürmektedir.
Türkiye, bu mağduriyeti en üst düzeyde yaşayan ülkeler arasında yer almaktadır. Ülkemizde her yıl kaza yerinde yaklaşık 4 bin kişinin hayatını kaybettiği, 250 binden fazla kişinin yaralandığı trafik kazalarında, son 30 yılda kaza yerinde yaklaşık 160 bin kişi yaşamını yitirmiştir. Trafik kazalarının maliyetinin yıllık yaklaşık 22 milyar TL olan ülkemizde, nüfus ve araç sayısı paralelinde artan ulaşım yoğunluğuna bağlı olarak da kaza riski her geçen gün daha da artmaktadır.
2- Çocuklar İçin Trafik Eğitimi (Trafik Dedektifleri) Projesi ‘nin Tarafları
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,
- İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü),
- Milli Eğitim Bakanlığı,
- Diyanet İşleri Başkanlığı,
- Polis Eşleri Kaynaşma ve Yardımlaşma Derneği (PEKAY),
- Uluslararası Polis Birliği Türkiye Başkanlığı ile Türkiye’de yürüttüğü sosyal sorumluluk projesine bir yenisini ekleyen OPET’in katkılarıyla yürütülecektir.
3-Çocuklar İçin Trafik Eğitimi (Trafik dedektifleri) Projesi’nin hedefleri
Çocuklar İçin Trafik Eğitimi (Trafik Dedektifleri) Projesi ile, 3 yıl içerisinde, 3-17 yaş arası 1.500.000 çocuğa ulaşarak aşağıda belirtilen 9 ana konuda bilinçlenmelerini sağlamak ve bu sayede trafik kazalarının engellenmesine yardımcı olmak hedeflenmektedir:
- Trafik işaret ve levhaları
- Emniyet kemeri ve çocuk koruma sistemleri
- Yaya geçidi, üst ve alt geçit kullanımı
- Güvenli bisiklet kullanımı
- Yaya güvenliği
- Görünürlük
- Araçta güvenli yolculuk
- Karşıdan karşıya geçme
- Güvenli oyun alanları
Bunlar dışında proje kapsamında;
- Trafik güvenliğinde toplumsal duyarlılığın artırılması,
- Trafik denetimlerinin gerekliliği konusunda kamuoyu algısının güçlendirilmesi,
- Trafik kuralları konusunda toplumda farkındalık oluşturulması yoluyla trafik kurallarına uyumda mevcut algıda değişikliğin sağlanması,
- Trafiği güvenli, ulaşımı konforlu bir ülke haline gelinmesi
4- Çocuklar İçin Trafik Eğitimi (Trafik dedektifleri) Projesiyle yürütülecek faaliyetler
- Trafik güvenliğinde farkındalık oluşturmak ve kamusal duyarlılığı artırmaya yönelik olarak bilgilendirme faaliyetleri ve kampanyaların yürütülmesi,
- Gençlerin trafik konusunda bilinçlenmesi için yürütülecek kampanyalarda kullanılmak üzere afiş, broşür, spot film, eğitim filmleri vb. materyallerin üretilmesi ve dağıtılması,
- Projenin tanıtımı, bilgilendirme ve eğitim amaçlı internet sitesinin kurulması
5-Sonuç
Trafik güvenliğinin sağlanmasında kamu kurumlarınca yürütülen faaliyetlerin etkinliğinin artırılması için sivil katılım hayati öneme sahiptir. Trafik kazasında yakınlarını kaybedenler, yaralanarak sakat kalanlar ve bunların yakınları olarak ifade edilen kaza mağdurlarının yanı sıra ulaşım sektöründe faaliyet gösteren firmalar, kuruluşlar, dernekler, medya ve toplumun diğer kesimlerinin trafik güvenliğinde politikaların belirlenmesine katılımı ve uygulanması sürecindeki destekleri, ülkemizin kanayan yarası olan trafik kazalarının ve kayıplarının önlenmesine katkı sağlayacaktır.
